به نقل از «ایسنا»

کاهش تراز آبی کاسپین/ هشداری که باید جدی گرفته شود

تاریخ انتشار: ۲۹ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۵۰۲۰۷۵

ایسنا/گیلان یک پژوهشگر حوزه اقلیم‌شناسی، نوسان دریای کاسپین را خطرناک دانست و گفت: با توجه به همزمانی کاهش تراز آب و پس‌روی عمده دریای کاسپین که به دلیل تغییرات اقلیمی است، تا پایان سال ۲۱۰۰ پیش بینی‌ها حاکی از این است که ۸ تا ۱۹ متر آب دریای کاسپین کاهش می‌یابد.

دکتر نیما فریدمجتهدی در گفت وگو با ایسنا در خصوص اثرات تغییرات اقلیمی بر دریاها، اظهار کرد: در دنیا با تغییرات اقلیمی مواجه هستیم و این موضوع جدیدی نیست، همه کاملا به این موضوع آگاه هستیم، یکی از آثار تغییرات اقلیمی افزایش گرما است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تغییرات اقلیمی در حوزه دریاهای آزاد و اقیانوس‌ها با رشد تراز آب دریاها همراه است به این دلیل که یخچال‌های طبیعی و یخ‌های قطبی در حال ذوب شدن هستند.

وی با بیان اینکه ذوب یخ‌ها عامل افزایش تراز آب دریاست زیرا بخش منجمد آب به مایع تبدیل می‌شود لذا در چرخه آب شاهد بالا آمدن تراز آب دریاهای آزاد هستیم، افزود: در حوزه دریای کاسپین ما با یک دریاچه مواجه هستیم که از یک حوزه بسته برخوردار است و رفتار تغییرات اقلیمی در مورد دریاچه‌ها با دریاها متفاوت است.

این دکترای آب‌وهوا شناسی گفت: در دریاچه‌ها چون حوضه بسته است و به دریای آزاد راه ندارد به حوضه آبریزشان و مناطقی که آنها را تامین آب می‌کند، متکی هستند لذا در دریاچه‌ها واکنش با تغییرات اقلیمی منجربه کاهش تراز آبی دریاچه می‌شود، از سوی دیگر تبخیر در این حوزه‌ها افزایش می‌یابد چون به دریای آزاد راه ندارند و منبع‌شان با حوزه بسته ارتباط دارد.

این پژوهشگر حوزه اقلیم‌شناسی با بیان اینکه طبیعتا با کاهش حجم بارندگی‌ها که در اثر تغییر اقلیم و افزایش میزان تبخیر رخ می‌دهد، شاهد کاهش تراز دریاچه‌ها و حجم آب آن هستیم، تصریح کرد: طی دو ماه گذشته دانشمندان اعلام کردند «۵۰ درصد پهنه‌های آبی جهان از بین رفته و حجم‌شان کاهش پیدا کرده است». مشکل اصلی اینجاست که در کاهش تراز قبلی دریای کاسپین، تغییر اقلیم نداشتیم؛ در دو دهه اخیر بعد از آخرین پسرَوی با تغییرات اقلیمی مواجه شدیم.

این کارشناس جغرافیای طبیعی ادامه داد: در حوزه دریای کاسپین تغییرات اقلیمی به ویژه در حوزه گرمایش جهانی قابل توجه است. در برخی از زمستان‌ها در حوضه آبریز دریای کاسپین تا چهار درجه ناهنجاری دمایی مثبت داریم و کلا دو درجه منطقه گرمتر شده، این عوامل باعث می‌شود حجم تبخیر بیشتر شود و از سوی دیگر سال‌ها در حوضه آبریز دریای خزر به ویژه خوارزم خشکسالی مستمر داشته باشیم.

وی بیان کرد: نقشه‌های خشکسالی و بیابان‌زایی که در مورد آسیای میانه و خوارزم می‌آید نشان از استمرار و شدت خشکسالی‌ها در دو دهه اخیر در منطقه آسیای میانه و خوارزم و دریای کاسپین دارد. این به همراه افزایش قابل توجه ناهنجاری‌های دمایی مثبت و افزایش دو درجه‌ای دما را نشان می‌دهد که در مجموع منجربه می‌شود ورودی آب کمتر شود و از سوی دیگر تبخیر باعث شود سطح آب کاهش یابد و طبیعتا می‌تواند شدت پسروی را تشدید کند.

فریدمجتهدی با بیان اینکه ما همیشه نوسان‌هایی را در دریای کاسپین داشتیم، اضافه کرد: ولی نکته حیاتی این است که پسروی این دفعه با افزایش گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی همراه شده است، بنابراین باید از این به بعد توجه‌مان به دریای کاسپین خیلی بیشتر شود زیرا یک تقارن نامیمونی بین کاستی و نوسان پسروی آب دریای کاسپین با تشدید گرمای جهانی و تغییر اقلیم صورت گرفته است، این عوامل علاوه‌بر بسته شدن ولگا و ایجاد سدهای متعدد در آن حوزه آبریز است.

وی نوسان دریای کاسپین را خطرناک دانست و در خصوص عوامل تشدید تغییرات اقلیم گفت: سال‌هاست که گازهای گلخانه‌ای توسط بشر تولید می‌شود و سازمان ملل هم بارها در این خصوص هشدار داده، متاسفانه یک‌ماه گذشته دبیرکل سازمان ملل در سخنرانی خود اعلام کرد «ما از دوره گرمایش جهانی عبور کردیم و تمام شده و اکنون وارد دوره جوشش جهانی شده‌ایم»، با دقت در نمودارها در می‌یابیم در این برهه در تولید گاز کربنیک رکورد زده‌ایم و میزان آن در جو به ۴۰۴ پی پی ام رسیده و این یک رکورد تاریخی در طول پیدایش کره زمین است.

این دکترای آب و هوا شناسی ادامه داد: افزایش گازهای گلخانه‌ای باعث می‌شود بخش قابل توجهی از گرمای زمین که می‌خواهد خارج شود به دام بیافتد و شدت گرمایش ادامه یابد، متاسفانه چون اراده جهانی برای کاهش گازهای گلخانه‌ای وجود ندارد و با وجود پیش‌بینی‌های موجود این روند همچنان ادامه خواهد داشت زیرا در حال حاضر اقدام موثری در دنیا برای اینکه نحوه زندگی را عوض کنیم یا تولید گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهیم، وجود ندارد.

این کارشناس جغرافیای طبیعی بیان کرد: با توجه به همزمانی کاهش تراز آب و پس‌روی عمده دریای کاسپین که به دلیل تغییرات اقلیمی است، تا پایان سال ۲۱۰۰ پیش بینی‌ها حاکی از این است که ۸ تا ۱۹ متر آب دریای کاسپین کاهش می‌یابد، اگر این اتفاق بیافتد علاوه بر تبعاتی که برای بحث بنادر و گردشگری دریایی، خطر بسیار عمده‌ای برای کشورها به خصوص کشور ما دارد؛ چون زمین‌های بیابانی زیادی را در معرض بادهایی قرار می‌دهد که از شمال شامل گیلان به سمت گلستان و مازندران می‌وزد، یعنی با پسروی ۸ الی ۱۹ متر اتفاقی برای کرانه جنوبی دریای خزر می‌افتد این است که طوفان‌های گردوخاک بسیار شدید و گسترده و همچنین تبعات منفی بی‌شمار را خواهد داشت.

این پژوهشگر حوزه اقلیم شناسی در خصوص کنترل روند تغییرات اقلیمی افزود: کنترل روند تغییرات اقلیمی این است که باید در سطح جهانی اتفاق بیافتد، تا زمانی که اراده جهانی نباشد و مصوبات جهانی که در زمینه کاهش گازهای گلخانه‌ای به تصویب رسیده عملیاتی نشود، کنترلی هم انجام نمی‌گیرد.   

فریدمجتهدی بیان کرد: در حوزه کشوری هم باید طبق سندهای جهانی سعی کنیم نه تنها کاهش گازهای گلخانه‌ای داشته باشیم بلکه به این مرحله برسیم که دنبال کاهش اثرات و تبعات منفی تغییر اقلیم باشیم. یعنی از الان بدانیم که این تغییرات کاهش تراز دریای کاسپین ادامه دارد بنابراین طبق راه‌حل‌های جهانی باید کاهش اثرات و انطباق با شرایط را داشته باشیم که متاسفانه این وجه در کشور ما زیاد مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

وی با بیان اینکه اگر پیش بینی‌ها درست باشد از هم اکنون باید منتظر باشیم و پیش آمادگی‌هایی برای هرگونه تغییر اقلیم و ادامه پسروی‌ها داشته باشیم، تصریح کرد: باید برای شهرهای ساحلی برنامه داشته باشیم زیرا شهرهای شمالی ایران آخرین زیستگاه و آسایشگاه مردم ایران است.

این دکترای آب و هوا شناسی گفت: خیلی از مردم ایران در حال مهاجرت به شهرهای شمالی هستند تا از تغییرات اقلیمی مناطق خودشان در امان باشند، لذا اگر می‌خواهیم کل مردم ایران را نجات دهیم باید نگاه ملی به اثر تغییرات اقلیمی در سواحل شمال ایران داشته باشیم چون به نوعی آخرین تنفسگاه مردم ایران است، اگر اینجا هم اتفاق منفی بیافتد عملا تنفس خود را از دست می‌دهیم.

حسین دلیریان، سخنگوی سازمان فضایی ایران 21 مردادماه جاری طی سخنانی اعلام کرد: سازمان فضایی ایران با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، وضعیت سطح آب دریای خزر به عنوان بزرگترین دریاچه جهان را بررسی کرده است. در این بررسی‌ها که توسط بخش سنجش از دور سازمان فضایی ایران در بازه زمانی حدود ۱۰ ساله انجام شده است، بخش‌های مختلف دریای خزر از منظر سطح آب دریا مورد ارزیابی قرار گرفت و نشان داد بخش شمالی دریای خزر به خصوص دو سال اخیر با کاهش سطح آب و پیشروی خط ساحل که نشأت‌گرفته از کاهش میزان آب بوده، مواجه شده است. در مجموع، سازمان فضایی ایران به عنوان متولی بخش فضایی کشور تایید می‌کند که سطح آب دریای خزر کاهش یافته و این کاهش سطح در صورت تداوم یافتن، در سالیان پیش‌رو مشکلات زیست محیطی زیادی را برای تمام کشورهای ساحلی ایجاد خواهد کرد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی اجتماعی محیط زیست تراز آب دریا خزر استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری استانی سیاسی استانی ورزشی اربعین 1402 وزير صنعت معدن و تجارت استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری سازمان فضایی ایران گازهای گلخانه ای تغییرات اقلیمی تغییرات اقلیم دریای کاسپین کاهش تراز آب داشته باشیم تغییر اقلیم پیش بینی ها مردم ایران دریای خزر دریاچه ها آب دریای سطح آب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۵۰۲۰۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نوید روزهای خوش برای کویرنشینان/دریای عمان؛ ناجی خراسان جنوبی

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: بیش از دو دهه خشکسالی در شرق کشور به خصوص در خراسان جنوبی موجب شده تا منابع آب روی زمینی که به کل خشک شده و سفره‌های زیرزمینی نیز سال به سال از میزان آب آنها کاسته شود.

خسارت‌های کلان قهر طبیعت در این سال‌ها خراسان جنوبی را از پای درآورده و بیشترین ضربه را هم به حوزه کشاورزی، دامداری و منابع طبیعی و زیست محیطی استان وارد کرده است.

بار گرانی که خشکسالی‌های مستمر بر دوش خراسان جنوبی کم برخوردار گذاشته به حدی است که کمر اقتصاد استان خم شود.

در خراسان جنوبی علی رغم باران‌های مطلوبی که در اسفندماه سال ۱۴۰۲ داشتیم باز هم نسبت به مدت مشابه سال قبل میزان بارندگی‌ها روند کاهشی داشته است که زنگ هشدار مصرف آب و ادامه خشکسالی‌ها را نشان می‌دهد.

کاهش ۱۵ درصدی بارندگی‌ها

جواد نخعی سرپرست اداره هواشناسی خراسان جنوبی در گفت و گو با مهر بیان کرد: از ابتدای فصل زراعی سال جاری تاکنون میانگین بارندگی در خراسان جنوبی ۸۰.۳ میلی متر بوده است که نسبت به سال گذشته ۱۵ درصد و نسبت به بلندمدت ۲۹ درصد کاهش داشته است.

وی بیان کرد: میزان بارندگی در شهرستان بیرجند نیز از ابتدای سال زراعی تاکنون ۸۳.۷ میلی متر بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۴ درصد و نسبت به بلندمدت ۳۶ درصد کاهش داشت است.

سرپرست اداره هواشناسی خراسان جنوبی گفت: این میزان کاهش بارندگی در حالی است که سال گذشته نیز بارندگی‌های مطلوبی نداشتیم و در سال زراعی جاری تا به امروز نسبت به همان سال گذشته نیز بارندگی‌ها کاهش داشته است.

عباس سارانی در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: هشت سد مخزنی در خراسان جنوبی داریم که شامل سد شهید پارسا، سد کریت، سد نهرین، سد فرخی، سد سیاهو، سد رزه، سد حاجی آباد و سد دره بید است.

تنها ۲۰ درصد ظرفیت مخازن سدهای خراسان جنوبی آب دارد

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی ادامه داد: در حال حاضر ۱۵.۴ میلیون متر مکعب آب پشت سدهای خراسان جنوبی ذخیره است که معادل ۲۰ درصد ظرفیت مخازن سدهای استان است.

وی با تأکید بر اینکه خراسان جنوبی از نظر منابع آب‌های سطحی و روان آب‌ها استان فقیری است، گفت: بر اساس آمار سال آبی سال ۱۴۰۲-۱۴۰۱ میزان ۱۳۶ میلیون متر مکعب کسری مخزن داشتیم که به این معنا است که بیشتر از میزان مجاز برداشت داشته‌ایم.

سارانی ادامه داد: خراسان جنوبی از نظر تأمین آب مورد نیاز کشاورزی، شرب و خدمات به شدت به آب‌های زیرزمینی وابسته است و از این نظر دقت در میزان مصرف آب‌های زیر زمینی در خراسان جنوبی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.

وی یادآور شد: در بارندگی‌های هفته گذشته حدود ۵ میلیون متر مکعب مهار روان آب داشتیم که به بهبود وضعیت سدهای خراسان جنوبی کمک کرد که از این بابت خدا را شاکر هستیم.

مهدی دوستی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی نیز در گفت‌وگو با مهر با اشاره به اینکه ما در استان با عمر بالای تأسیسات آبی مواجه هستیم و به عنوان مثال عمر شبکه توزیع آب بیرجند بالغ بر یک قرن می‌باشد، افزود: ما در حال حاضر با چالش انشعابات فرسوده در سطح استان مواجه هستیم که نیازمند تخصیص اعتبارات ویژه برای جبران این عقب ماندگی‌ها هستیم.

وی ادامه داد: از جمله مخازن در دست اجرای شرکت می‌توان به مخزن ۱۰ هزار مترمکعبی بیرجند، مخزن ۲ هزار متر مکعبی قائن، ۲ هزار متر مکعبی دیهوک، ۵ هزار متر مکعبی فردوس و مخازن هزار متر مکعبی در شهرهای خوسف، گزیک، اسدیه، آبیز، ماژان، ارسک و درح اشاره کرد. وی نیاز به احداث ۲۶ هزار متر مکعب در سطح شهرهایی که با کمبود سرانه ذخیره مخزن مواجه هستند با اعتبار ۴,۵۰۰ میلیارد ریال را از جمله نیازهای اعتباری شرکت آبفای استان برشمرد.

پیشرفت ۷۵ درصدی مرحله اول جهاد آبرسانی در خراسان جنوبی

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی میزان پیشرفت مرحله اول پروژه جهاد آبرسانی در خراسان جنوبی را ۷۵ درصد عنوان کرد و گفت: این پروژه در راستای آبرسانی به ۱۱۵ روستای استان در حال اجرا بوده که برای تکمیل آن اجرای ۳۲۰ کیلومتر خط انتقال روستایی، ۱۲ هزار متر مکعب مخزن و ۲۵ باب ایستگاه پمپاژ در قالب قرارداد محرومیت زدایی با قرارگاه امام حسن مجتبی با اعتباری بالغ بر ۲,۵۶۰ میلیارد ریال در دست اجرا است.

دوستی به نتایج اجرای پروژه‌های مذکور در کاهش هدر رفت آب در استان اشاره کرد و گفت: در صورت تأمین اعتبار ۱۰ هزار میلیارد ریال برای پروژه‌های مذکور بالغ بر ۱۲ میلیون متر مکعب در سال از هدر رفت آب جلوگیری می‌شود و پیش‌بینی می‌گردد بالغ بر ۱۲ درصد هدر رفت واقعی شرکت کاهش یابد که این عدد معادل ۳۸۰ لیتر در ثانیه آب یا بیان دیگرمعادل حفر و تجهیز بیش از ۱۵ حلقه به همراه خطوط انتقال است.

یکی از راهکارهایی که برای رفع مشکل کم آبی در خراسان جنوبی طراحی شده است بحث انتقال آب از دریای عمان به خراسان جنوبی و شرق ایران است که پس از وعده‌های مختلف که از سال ۹۵ مطرح شده بود در دولت سیزدهم عملیات اجرایی آن آغاز شده و پروژه پیشرفت خوبی را دارد و نوید روزهای خوش برای کویرنشینان لب خشکیده خراسان جنوبی را می‌دهد.

آب دریای عمان سال ۱۴۰۴ به خراسان جنوبی می‌رسد

جواد قناعت استاندار خراسان جنوبی در این زمینه با اشاره به خشکسالی ۲۰ ساله در خراسان جنوبی و تأثیر آن بر کشاورزی و دامداری استان در جمع رسانه‌ها گفته بود: در این راستا ابر پروژه انتقال آب دریای عمان به خراسان جنوبی در دولت سیزدهم عملیاتی شد تا بتوانیم تأثیرات خشکسالی در استان را کاهش دهیم.

وی گفت: شرکت ایمواسکو مجری ابر پروژه انتقال آب دریای عمان به استان‌های شرقی کشور است، خط چهار این پروژه برای سیستان و بلوچستان بود که با پیگیری‌های متعدد مدیران استانی در سال گذشته استان ما به پروژه اضافه شد و این پروژه از چابهار تا مشهد یک هزار و ۳۴۲ کیلومتر است که ۳۸۰ کیلومتر آن مربوط به خراسان جنوبی است.

وی ادامه داد: ۲۷۰ کیلومتر انشعابات آب به نهبندان، سربیشه، درمیان، بیرجند، خوسف، قاین، زیرکوه و سایر شهرستان‌ها است که ۳۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد، در مجموع برای خطوط اصلی و انشعابات آبرسانی ۵۰ هزار میلیارد تومان اعتبار پیش بینی شده است.

استاندار خراسان جنوبی با اشاره به اینکه هم اکنون در مرحله سوم آبرسانی به استان هستیم، گفت: اواخر نیمه اول سال ۱۴۰۳ وارد مرحله چهارم آبرسانی به خراسان جنوبی خواهیم شد.

وی با بیان اینکه در مجموع ۱۸۰ میلیون متر مکعب تخصیص آب در افق برنامه پیش بینی شده است، یادآور شد: پروژه در مرحله مسیرسازی ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد انتظار این است که کار با شتاب پیش برورد که پایان دولت سیزدهم شاهد انتقال آب به استان خراسان جنوبی باشیم.

وی افزود: هزار و ۳۴۲ کیلومتر مسیر انتقال آب از دریای عمان، چابهار تا مشهد است که ۳۸۰ کیلومتر آن در خراسان جنوبی واقع شده است.

استاندار خراسان جنوبی افزود: تا پایان سال ۱۴۰۴ آب دریای عمان وارد خراسان جنوبی خواهد شد که یک اقدام بسیار بزرگ برای تأمین منابع آبی خراسان جنوبی به ویژه در بخش صنعت است.

قناعت یادآور شد: با اجرای پروژه انتقال آب از دریای عمان ۶۰ میلیون مترمکعب آب وارد خراسان جنوبی می‌شود و در یک افق بلندمدت به سه برابر افزایش می‌یابد.

آنچه مشخص است اینکه این پروژه به لحاظ سازه‌ای از طرح‌های بزرگی است که با اجرای آن ۲۸۰ میلیون مترمکعب آب به استان سیستان و بلوچستان منتقل می‌شود، ۱۰۰ میلیون مترمکعب از این آب در بخش آشامیدنی و ۱۸۰ میلیون مترمکعب نیز در بخش صنعت و خدمات مصرف خواهد شد.

در قالب این طرح اختصاص ۶۰ میلیون مترمکعب آب در سال برای مصارف صنعت خراسان جنوبی و ۱۲۰ میلیون مترمکعب در سال نیز برای مصارف صنعت خراسان رضوی در نظر گرفته شده است.

اکنون تمام مردم در این استان به ویژه صنعت گران منتظرند تا هر چه زودتر سال ۱۴۰۴ فرا برسد و وعده محقق نشده سالیان دور مسئولان در دولت مردمی محقق شود و رؤیای مردم خراسان جنوبی رنگ واقعیت به خود بگیرد.

کد خبر 6079451